Leerlingen van het Globe College uit Utrecht gaven deze week samen met enkele profmusici de voorstelling Wegwijzers, als onderdeel van het Yo! Opera Festival. Het is een sympathieke poging om jongeren wat te laten zien van een voor hen onbekende kunstvorm. Maar of die kunstvorm opera heet… ik weet het niet.

Het Yo! Opera Festival vindt deze week plaats in Utrecht. Op tal van locaties worden jeugdopera’s gepresenteerd. Gevestigde gezelschappen als Xynix Opera en Muziektheater Transparant zijn aanwezig met producties en verder heeft Yo! Opera zelf veel nieuwe werken gecreëerd.

Eentje daarvan is dus Wegwijzers. De voorstelling is de vrucht van twee jaar workshops op het Globe College in Utrecht. Enkele profmusici putten onder aanvoering van artistiek leider Niels Vermeulen inspiratie uit de resultaten van die workshops en draaiden met de leerlingen een ‘jeugdopera’ in elkaar. In een zaal in het schoolgebouw werd het werk deze week tweemaal opgevoerd, door de musici en een groep van zo’n veertig jongeren.

Het thema van de opera is de zoektocht naar je eigen ik. Geloof je in het lot of creëer je je eigen bestemming? Wie zijn je wegwijzers? Een vrij abstract onderwerp, maar sterk en creatief weergegeven in de voorstelling. Misschien dat het af en toe te vaag is om de lang niet allemaal geïnteresseerde tieners te boeien, maar los van dat zit het goed in elkaar.

Qua muziek is de voorstelling erg fragmentarisch. Het ene fragment is je oren nog niet uit of het andere begint al weer. Er is live muziek van een soort band, maar er is ook veel hard afgespeeld elektronisch materiaal. Het houdt de boel in elk geval levendig.

Fragmentarisch zijn ook de stijlen die je te horen krijgt. Naast popmuziek en special effects zijn er enkele operafragmenten. Er is een stukje Wagner (Lohengrin), er is een Nederlandse bewerking van ‘When I am laid’ uit Dido and Aeneas van Purcell en tegen het einde van de opera klinkt het liefdesduet uit Monteverdi’s L’incoronazione di Poppea, ‘Pur ti miro’.

De fragmenten worden wisselvallig uitgevoerd door de twee solisten. Bariton Charles Heins klinkt nogal geforceerd. Hij blinkt meer uit in (heel fysiek) acteerspel dan in goed verzorgde zang. Sopraan Tamar Niamut komt beter voor de dag, met haar lichte, meisjesachtige stem. Haar ‘When I am laid’ mag er bijvoorbeeld zeker wezen.

Jammer is dat de Nederlandse tekst lang niet altijd goed te verstaan is. Ook speelt alles zich af in een nogal rommelige sfeer, aangezien de nodige leerlingen al snel uitgekeken zijn op het gebeuren.

Voorop moet echter staan dat dit een prijzenswaardige poging is om de jeugd kennis te laten maken met diverse theatrale kunstvormen. Het feit dat er veertig leerlingen meedoen aan de voorstelling en dus actief met de materie bezig zijn geweest, lijkt me een mooi resultaat.

Ik vraag me wel af of dit opera of jeugdopera te noemen is. De voorstelling heeft raakvlakken met opera, maar dan alleen in de genoemde fragmenten. Voor de rest is het instrumentaal of gesproken.

Uiteindelijk is het natuurlijk niet meer dan een definitiekwestie, maar toch: het moet niet zo zijn dat in de toekomst alle theatrale opvoeringen waarin ook maar een beetje gezongen wordt onder de noemer opera worden geschaard. Wat onderscheidt opera dan nog van andere kunstvormen? Het zou één pot nat worden.

Als multidisciplinair kunstproject is Wegwijzers zeker toe te juichen. Als kennismaking met het echte genre opera vind ik het aan de magere kant. Daarvoor is het te verschillend van wat in de ‘grotemensenwereld’ als opera doorgaat.

Het Yo! Opera Festival duurt nog tot en met zondag 8 november. Zie de website van Yo! Opera voor meer informatie over de resterende programmering.