Met volle bussen trekken operaliefhebbers naar het befaamde Aalto-Musiktheater in Essen. Omgekeerd was woensdag een volle bus uit Essen naar Amsterdam gekomen, met het orkest dat in het operahuis voor uitstekend spel zorgt. In het Amsterdams Concertgebouw demonstreerde het klankpracht als symfonisch en opera-ensemble.

Met twee bijdragen uit de operaliteratuur zorgde de Essener Philharmoniker onder leiding van chef-dirigent Tomáš Netopil voor een voorproefje van wat de komende seizoenen in Essen op het repertoire staat.

De opening van het concert in het kader van de Robeco SummerNights voerde naar Von Webers spannende, magische opera Der Freischütz. Het complete werk komt in seizoen 2018/2019 in het Aalto aan bod. In de ouverture ontplooide zich in minivorm het hele drama. Een geknipte opening voor een orkest dat opera en symfonische muziek als hoofdbezigheden heeft, in een zelfde mate als het Nederlands Philharmonisch Orkest.

De Essener Philharmoniker heeft het geluk dat het zowel symfonisch repertoire als opera’s kan uitvoeren in uitstekend klinkende zalen. De Philharmonie, het uit 2004 stammende concertgebouw van Essen, heeft als repetitiehuis de orkestrale kwaliteit flink opgekrikt. En met de Tsjechische dirigent Netopil haalde het in 2013 een betrekkelijk jonge en bevlogen chef in huis.

De krachtige en gevoelige weergave van de Freischütz-ouverture, met het magische hoornkwartet, demonstreerde meteen de klankkracht en -pracht van het orkestrale ensemble. Niet alleen de puike hoornisten, ook de hele blazersgroep getuigde van hoogwaardige artistieke expressie. Met de volle klank van het strijkerscorps lieten de Essener musici horen niet onder te doen voor hun Nederlandse collegae uit Amsterdam. De Essenaren en hun dirigent voelden de akoestiek van het Concertgebouw uitstekend aan.

Seizoensopening

Het tweede operavoorproefje werd in de spetterende toegift geserveerd in de vorm van de ouverture van Die verkaufte Braut van Bedřich Smetana. De razend rappe strijkersinleiding gijzelde meteen de aandacht van het publiek, dat het virtuoze spel met luid applaus beloonde.

Die verkaufte Braut opent op 14 oktober het nieuwe seizoen van het Aalto-Musiktheater. Daarin zijn als nieuwe producties opgenomen Hänsel und Gretel (met Karin Strobos als Hansje), Il trovatore, Hans Heiling van Heinrich Marschner (een romantisch sprookjesverhaal dat in Nederland nooit werd opgevoerd), Salome en Eine Nacht in Venedig.

Kleur en geur

In de symfonische middenmoot van het concert werden twee gezichten getoond. Na de ouverture kromp het ensemble tot een kamerorkest voor de begeleiding van Mozarts vijfde vioolconcert (KV 219), met de vrolijke Turkse muziek in het derde deel. De Nederlandse soliste Simone Lamsma speelde de aria-achtige solopartij op haar Stradivarius-viool op al te intieme wijze, met een spitse toon met zilveren schittering. Dirigent Netopil zette er een genuanceerde begeleiding tegenaan, waardoor Lamsma toch steeds hoorbaar bleef.

Voor het symfonische hoofdgerecht – de achtste symfonie van Antonín Dvořák – vulde de Philharmoniker het concertpodium helemaal. De heerlijke melodische thema’s in deze symfonie werden door Netopil en zijn musici met Boheemse kleur en geur uitgewerkt.

Het viel me op dat Netopil streefde naar een scherp aangezette orkestklank, wat stuwing en veerkracht aan het spel verleende en vooral ten goede kwam aan de ritmische kwaliteiten in Dvořáks compositie. Het slotdeel met zijn vele ritmische variaties leek het meeslepend einde van het concert, maar toen kwam daar dus nog de ouverture van Die verkaufte Braut overheen. Een geslaagde concertreis vanuit Essen.

Zie voor de programmering van de Robeco SummerNights de website van het Concertgebouw.