Franco Zeffirelli’s imposante productie van Turandot mag sinds zijn overlijden in juni jongstleden tot het beste van zijn artistieke nalatenschap gerekend worden. De enscenering heeft niks aan kracht ingeboet, zo bleek zaterdag bij een live-vertoning vanuit de Metropolitan Opera in New York.

De Metropolitan Opera opende zaterdag zijn populaire bioscoopserie met Franco Zeffirelli’s klassieke Turandot, die al sinds 1987 op het repertoire staat in New York. Diverse bioscopen in Nederland lieten de voorstelling live zien. Ik zag hem in Pathé Amersfoort.

Het decor van Zeffirelli’s productie is imposant en er is een overvloed aan rollen voor koorleden, dansers en figuranten. De enscenering geeft Turandot wat het nodig heeft en boeit van begin tot eind. Ook dankzij de bezielde muzikale leiding van de jonge muziekdirecteur Yannick Nézet-Séguin.

Het hele gebeuren opent met de stad Peking bij nacht. Het is, in het donker, direct een drukte van jewelste. Dat de Chinese bevolking in het verhaal onderdrukt wordt, zie je onmiddellijk: gekrioel, gekruip, gestommel… Een groot deel van de voorstelling wordt de massa mensen overigens ingezet als omlijsting. Het is zeker een spektakel. En het belangrijkste: het staat allemaal in dienst van het verhaal. Dat maakt het naar mijn idee zo’n goede productie.

Het tweede bedrijf is het hoogtepunt van de opera. De grote opzet van het Chinese paleis vormt de perfecte omlijsting voor de raadsels die de mysterieuze prins – zijn naam mogen we niet verklappen – moet oplossen. Het toneelbeeld is imposant en de personages lijken zich er moeiteloos in te voegen.

Hier schuilt ook een gevaar. De regie is er één van de grote beelden, maar in de bioscoop zie je juist veel in close-up, waardoor de personenregie extra belangrijk wordt. Brengt Zeffirelli daar genoeg de diepte in aan?

James Morris is een stevige koning Timur en Eleonora Buratto een mooie, kwetsbare Liù. Beiden zou je te eenkleurig kunnen vinden in hun vertolking, maar ze dienen het verhaal goed.

Christine Goerke kan de veeleisende rol van Turandot – dramatisch en in sommige passages voortdurend hoog – vocaal prima aan. Maar juist in de tweede akte is haar vileine kant belangrijk. Ze haat mannen, zingt ze. Dat moet ervan afstralen, maar doet het niet. Het lijkt erop dat Goerke al te veel vereenzelvigd is met de zachtere kant van Turandot, die in het derde bedrijf belangrijk is. Als ‘ijsprinses’ is ze niet geloofwaardig. Dat is jammer, maar omdat de omlijsting zo mooi klopt, wordt het gemakkelijk verhuld.

Tenor Yusif Eyvazov heeft een soortgelijk ‘mankement’: zijn dramatische partij kan hij prima hebben – het klinkt niet eens zo zwaar als je zou verwachten – maar als de prins is hij geloofwaardiger in de eerste akte dan in de tweede. Het lijkt erop dat er niks voor hem op het spel staat bij de raadsels. Geen opluchting na een goed antwoord, geen uitzinnige overwinning aan het einde. De prins fietst nogal nuchter door de raadsels heen. Maar ook voor hem geldt dat het spektakel het gemakkelijk doet vergeten en vergeven.

In de derde akte, waarin de menselijke kant van beide personages meer verdiept wordt, doen beiden het heel behoorlijk. In deze akte zingt Eyvazov het muzikale hoogtepunt van de opera: ‘Nessun dorma’. Prima vertolkt.

Een stevige productie, deze Turandot, zeker een aanrader. Zelf hield ik ook erg van de tenor die de bijrol van de Chinese keizer vertolkte. Zijn naam werd helaas niet vermeld op het programmablad. Die zullen we moeten raden.

Turandot is in sommige bioscopen nog als encore te zien op 20 en 28 oktober. Zie voor meer informatie de website van Pathé.