De Nederlandse Reisopera en Theater Sonnevanck hebben met Zwijnenstal een knappe bewerking van George Orwells Animal Farm gemaakt. Een voorstelling vol afwisseling en diepgang.

Zwijnenstal is duidelijk gericht op kinderen. In het programmaboekje richt men zich op de leeftijd 5 à 6 jaar, maar de voorstelling heeft uiteindelijk het label 8+ gekregen. Mogelijk waren de boekjes toen al ontworpen.

Dat label komt niet uit de lucht vallen, want hoewel het met de speelse kostuums en de vrolijke personages aanvankelijk wel bedoeld lijkt als voorstelling voor de hele familie, vallen er toch minstens drie doden en vindt er allerlei terreur plaats. Waarom? Zwijnenstal is de kinderversie van George Orwells Animal Farm en men is in de bewerking behoorlijk trouw gebleven aan het origineel.

Omdat de makers zo dicht bij het boek zijn gebleven, gaat de voorstelling veelvuldig de diepte in. Politieke thema’s, sociale thema’s, filosofische thema’s: alles komt voorbij, en dat op een manier dat kinderen er ook iets mee kunnen. Vermoedelijk de belangrijkste reden voor de positieve buzz rond de productie.

De varkens Admiraal (Rop Verheijen) en Hagel (Ilse Warringa) zijn in Orwells boek respectievelijk Napoleon en Snowball, de paarden Knokker (Freek den Hartogh) en Dellie (Whitney Sawyer) zijn Boxer en Mollie, en de rest van de dieren vormen een goede doorsnede van Orwells overige personages. De borden op de boerderij, de machine waar men zo hard aan werkt, de valse honden: alles is op Orwell geënt. Een sterke bewerking.

Een ander zeer positief aspect aan de voorstelling is dat er goed rekening is gehouden met publiek met een korte spanningsboog. Veel grapjes, variërende personages en liedjes zorgen voor afwisseling, waardoor alle kinderen de hele voorstelling bij de les blijven. Knap! Ook de lengte – vijf kwartier – is precies goed.

Is het een echte opera voor kinderen? De liedjes zijn betrekkelijk eenvoudig en de muziek van componist Thijs Borsten is vooral functioneel, niet verrassend. Het gaat vooral om het muziektheater.

De begeleidingsinstrumenten zijn slim gekozen. Er is een aantal elektrische gitaren, bespeeld door Frank Stukker, en een bajan, een soort accordeon, bespeeld door Robbrecht van Cauwenberghe. Beide heren worden ook ingezet als dier op de boerderij (geit en haan). Beide instrumenten zijn geschikt om akkoorden te spelen en geven de zang daarmee een volle onderlaag. Tegelijk creëren ze bevreemdende effecten, wat de muziek iets boven de banaliteit uittilt. Als het theater begint met wat in het boek de toespraak van de Old Major is, moet ik terloops denken aan de recente Nationale Opera-productie van Fin de partie.

Samengevat is Zwijnenstal een ijzersterke Animal Farm-bewerking voor kinderen, waarbij de diepgang moeiteloos wordt ingebracht. Kritische kanttekening is dat men eerst ingezet lijkt te hebben op een jonger publiek en uiteindelijk is uitgekomen bij een redelijk enge en heftige voorstelling, waarbij een aantal aspecten uit de toon valt. Opvallend is niettemin hoe goed de grappen vallen. Met de ene grap wordt de ene helft van de zaal bediend, met de andere de andere helft. Er is altijd wel iemand die lacht.

Zwijnenstal is nog tot en met 30 november te zien. Zie voor meer informatie de websites van de Nederlandse Reisopera en Theater Sonnevanck.