De opera die Guus Janssen speciaal voor het jubilerende Ricciotti ensemble schreef, Pinocchio in Love, beleefde vandaag (16/7) een jammerlijke première tijdens De Parade in Utrecht. Er was van de Engels-Nederlandse tekst bar weinig te verstaan, wat het een lange zit maakte.

Het Ricciotti ensemble is een straatsymfonieorkest van veertig (conservatorium)studenten, geleid door Gijs Kramers. Het ensemble viert dit jaar haar veertigjarig bestaan en gaf daarom componist Guus Janssen en librettist Friso Haverkamp de opdracht om een straatopera te schrijven.

Het resultaat is Pinocchio in Love, een opera die gebaseerd is op het beroemde verhaal van Carlo Collodi, maar de geschiedenis op heel andere wijze belicht. Pinocchio is 127 jaar oud en kijkt terug op zijn niet erg gelukkige leven als mens van vlees en bloed. Hij verlangt terug naar de tijd dat hij nog een houten marionet was. En hij verlangt terug naar zijn grote liefde: de fee Blue.

Op basis van de première, tijdens het theaterfestival De Parade in Utrecht, valt er amper iets van de opera te zeggen, simpelweg omdat er bar weinig van de tekst te verstaan was. Daarmee is in feite alles gezegd.

Om toch even door te gaan: als je een voorstelling tot zijn recht wil laten komen in een tent op een luidruchtige festivallocatie zonder boventiteling, heb je twee dingen nodig: glasheldere uitspraak en goede versterking. Aan beide schortte het. Dat Haverkamp zijn libretto in een mix van Engels en Nederlands schreef, hielp ook niet echt mee (en kwam op mij bovendien volledig nutteloos over).

Nog voor de helft van de voorstelling, die toch maar vijf kwartier duurde, verloor ik mijn belangstelling. En ik niet alleen. Langzamerhand druppelden de mensen de tent weer uit. En wie zal het ze kwalijk nemen?

Los van de onverstaanbaarheid rezen bij mij ook twijfels over de term ‘opera’. Er werd niet veel gezongen en de zang die er was, was bepaald niet bijzonder. Het woord ‘opera’ wekt bij mij andere verwachtingen. Het lijkt wel een trend om iedere theaterproductie waar muziek een rol in speelt extra cachet te geven door er de term ‘opera’ op te plakken.

Ik zag ook weinig terug van de intentie van de makers om terug te grijpen op de aloude vorm van de ‘commedia dell’arte’. Daar was het niet bont en grappig genoeg voor. Was het niet veel leuker en feestelijker geweest om met een jubilerend straatorkest échte commedia dell’arte op te voeren?

De roemloze première vond ik nog het spijtigst voor het ensemble zelf, dat ondanks alles liet zien dat het over enthousiasme, muzikaliteit en – ongewoon voor een orkest – theatrale kwaliteiten beschikt. Bij mij bleef daarom het onbevredigende gevoel hangen dat het veel mooier en leuker had kunnen zijn.

Pinocchio in Love is tot en met 25 juli nog acht keer te zien op diverse plaatsen in Nederland. In oktober maakt het orkest bovendien een tournee met de productie op Sicilië. Zie voor meer informatie de website van het Ricciotti ensemble.