Reisopera verdient voetstuk voor Walküre
Vorig jaar imponeerde de Nationale Reisopera al met Das Rheingold. Met Die Walküre heeft het gezelschap het niveau nog verder opgekrikt. De regie was uiterst muzikaal, de muziek uiterst theatraal, de voorstelling als geheel overrompelend goed. Hulde.
De Nationale Reisopera is bezig om verspreid over vier seizoenen de volledige Ring des Nibelungen van Richard Wagner te produceren. Vorig jaar werd de cyclus geopend met een succesvolle Das Rheingold, dit jaar is Die Walküre aan de beurt.
De roem was de productie al vooruitgesneld, nadat het werk zondag in première ging. De reacties waren uiterst lovend en frequente bezoekers van Bayreuth lieten zich zelfs ontvallen dat je een dergelijk niveau al jaren niet meer aantreft in het Wagner-walhalla.
Over dat laatste kan ik niet oordelen, maar van de lof was geen woord gelogen. Ik had nooit gedacht dat Wagner me zo zou kunnen meeslepen en raken.
Antony McDonald maakte een unieke enscenering voor het vierurige werk. Hij hield zich strikt aan het libretto. Alles wat je in het verhaal las, zag je op het toneel gebeuren. En meer nog: alles wat je in de muziek hoorde, was in zijn regie te zien. Werkelijk ieder motiefje en iedere omwenteling in de partituur was in zijn regie verwerkt. Zo’n eerlijke, directe, componistgetrouwe manier van regisseren kom je vrijwel nooit meer tegen. Zeker niet in Nederland.
De regisseur had de locaties, personages en handelingen wel wat moderner ingekleurd, maar dat kwam het verhaal alleen maar ten goede. Het werd er herkenbaar en menselijk van: het bracht de vertelling over goden, walküren, helden en magische zwaarden een stuk dichterbij.
Het modernere, huiselijke interieur van de woning van Hunding sprak bijvoorbeeld boekdelen over het huwelijk tussen de jager en Sieglinde. Er was nog geen woord gezongen, maar de spanning was al om te snijden. En het hoofdkwartier van Wotan was geen fantasierijk godenoord, maar een hut hoog in de bergen, met een weids landschap op de achtergrond dat naadloos aansloot bij Wagners weidse muziek.
In deze realistische omgeving toonde Wotan zich een echte vader, was Brünnhilde een echte dochter, Fricka een echte echtgenoot, Siegmund een echte minnaar, enzovoort. Je zag geen mythische ver-van-je-bedshow, je zag een drama met een hart en een ziel.
Dat mag niet alleen op het conto van de kunstige regie worden geschreven, ook cast en orkest leverden buitengewone prestaties. Zo muzikaal als de regie was, zo theatraal was de muziek.
Het Gelders Orkest liet onder leiding van Ed Spanjaard geen nuance aan zich voorbijgaan. Ieder woord en iedere emotie op het toneel werd verklankt in de orkestbak. Van de magistraal ontluikende liefde tussen Siegmund en Sieglinde tot het hartverscheurende afscheid van Wotan en Brünnhilde: het orkest liet het allemaal intens treffend horen. Echt wereldklasse. Als je me aan het einde van de avond had gevraagd of Wagner een toegankelijke componist is, zou ik prompt bevestigend geantwoord hebben.
Michael Weinius en Kelly God schitterden als de tweeling Siegmund en Sieglinde. Weinius was tegelijk liefkozend en strijdvaardig en je kon zijn verleden als bariton fraai in zijn zang terughoren. God maakte een indrukwekkende ontwikkeling door. Van een onderdanige echtgenote werd ze een verheugde geliefde, om na de dood van Siegmund volledig verstrikt te raken in haar verdriet en angst. Dat acteerde ze niet alleen knap, ze zong ook uitmuntend. Vooral haar laatste zinnen in de laatste akte kwamen er overweldigend uit.
Harry Peeters legde veel gevoel in de rol van Wotan. In zijn ‘vertoornde’ momenten liep hij mijns inziens tegen de grenzen van zijn stem aan, maar als vader raakte hij me diep. Dan bracht hij zijn volume terug en vloeiden er vertederende klanken uit zijn mond.
Zijn lievelingsdochter Brünnhilde werd gezongen door Judit Németh. Haar stem was nogal een gevaarte, dat ze in de subtielere passages moeilijk in de hand kon houden. Zodra de muziek echter een versnelling hoger schakelde, was ze het blinkende, krachtige middelpunt op het toneel.
Uitstekende optredens waren er verder van Gregory Frank als Hunding en Anne-Marie Owens als Fricka. En niet te vergeten de levendige, uitbundig zingende Walküren, die het begin van de slotakte onophoudelijk voortstuwden.
Ik heb enkel grote bewondering voor deze Ring, die in de creatieve handen van de Reisopera steeds verder vorm begint te krijgen. Wie had gedacht dat het zo sensationeel goed zou worden? En dat in Enschede. Voor hoogstens 65 euro. Kan iemand me even in mijn arm knijpen?
Die Walküre is tot en met 12 oktober nog vier keer te zien in de Stadsschouwburg in Enschede, maar er zullen niet veel kaarten meer zijn (als er nog kaarten zijn). Niettemin is de verkoop voor de productie van Siegfried (september 2011) nu al begonnen. Laat u niet weerhouden!
Zie voor meer informatie de website van de Nationale Reisopera.
De auteur
11Reacties
Jordi,
Welkom in de wereld van de patienten met het Ring-virus! Hier in het sanatorium -we noemen het onder elkaar Walhalla- is het vaak wel gezellig. De gestichtsarts dokter Wotan is streng maar rechtvaardig, hoofdzuster Fricka let erg op de regels en de zusters roepen als ze met de medicijnen op de afdeling binnenkomen altijd ‘Hojoho’!
Leuke reactie, Francois. Als gewezen Wagner hater, die helemaal om is, vond ik het vorig jaar en deze keer subliem. De regie vond geen genade bij sommige recensies (Hij hield zich strikt aan het libretto zegt Jordi), want inderdaad er werden geen ouvertures naar de 2e akte verplaatst o.i.d., nee, het was precies zoals het moet. Zoals de rest van de voorstelling !
Het was heel erg mooi.
Ik heb genoten.
Heeft iemand een slechte recensie geschreven?
Werkelijk?
Wie?
Het was inderdaad heel indrukwekkend en toch ook menselijk.
Op de vraag van Anna K.: in de Volkskrant stond een nogal”zuinige” recensie van Lonneke Regter.De “elegante speelsheid” van het kunstenfestival Grenswerk “ontbreekt helaas bij de voorstelling van Die Walküre”. Na Das Rheingold, “vorig jaar in de Volkskrant artistiek grensverleggend genoemd en een juweel om te zien” blinkt deel twee Die Walküre “daarentegen uit in ernstige degelijkheid”. De zangers “doen netjes hun werk” en “het acteerwerk is keurig”.”Volgens Grenswerk roept Die Walküre emoties op. Datvalt tegen.” “Sieglinde is een lichtpuntje. In het zuinige raamwerk kan de Nederlandse sopraan met een soepele stem en energiek acteerwerk schitteren”. Dat is de enige loftuiting, of je zou Lonneke’s oordeel over de “gepolijste begeleiding van het Gelders Orkest” als lof moeten beschouwen. Van de overige zangers wordt slechts de naam vermeld. Dirigent Ed Spanjaard wordt niet eens genoemd! Het begin van de derde akte vindt de recensente dan onverwachts “overweldigend” maar: “een stijlbreuk dringt zich op. Even later is alles weer bij het oude. Brünnhilde laat zich zonder al te veel tegenstribbelen of dramatiek verstoten door haar vader. Zij berust in haar lot, een ‘ouderwetse’ vlammenzee.”
Ja dat klinkt allemaal wel erg sjagrijnig. Kennelijk is die Wagner (die hier m.i. uiterst stijlvol werd vertolkt) maar een saaie Piet!
Alle andere recensenten hadden dit kennelijk over het hoofd gezien.
Piet Holthuis
Bedankt, Piet!
Wie is Lonneke Regter?
Daar heb ik nog nooit van gehoord?
Een van de muziekrecensenten van De Volkskrant, meer weet ik ook niet. Een recensie over opera had ik nog niet van haar gezien.
Het is écht heel makkelijk om on line wat meer te weten te komen over deze journaliste. Ze lijkt me prima gekwalificeerd voor het maken van recensies. Ze schrijft zeker niet wat ik vind van deze productie maar dat lijkt me juist wel interessant.
Dag Francois!
Ik bedoelde het niet kwaad, hoor (dat v…… Nederlands van mij!)
Ik ken de recensente niet, heb ook nog nooit van haar gehoord,vandaar mijn vraag!
Hopelijk zijn nu alle mistoestanden opgeruimd. ?
Lonneke Regter is o.a. contrabasremplacante bij het Gelders Orkest. Wellicht was dat voor haar de reden om het toch niet geringe aandeel van Ed Spanjaard in deze produktie volledig te negeren. Ik vraag me af of ze dezelfde voorstelling heeft gezien als ik en de andere recensenten…
Maar ja, genoeg over de recensies…
Ik vind deze Walküre van een zeldzame transparantie en helderheid. Een regie die recht doet aan de muziek, het libretto en de regieaanwijzingen. Een dirigent (en orkest) die ruimte biedt aan de zangers, die subtiel alle lagen van de partituur belicht, zonder zich te verliezen in bombast en effectbejag. Zangers die weliswaar niet perfect zijn maar fantastisch hun rol vertolken. Het resultaat is een bijzonder diepe en rijke belevenis die nog lang gevoeld wordt.
Zo kan opera zijn als de valkuilen vermeden worden en alle neuzen dezelfde kant op wijzen. Als vakmanschap, talent en inspiratie in dienst wordt gesteld van de opera.
Galloperende paarden van vlees en bloed in plaats van fladderende ego’s op hun stokpaardjes die met een onbenullig concept de opera om zeep proberen te helpen.
Wat mij betreft hadden wel de “musketiers” aan het begin van de derde akte achterwege mogen blijven. Naar mijn mening doen ze afbreuk aan het prachtige beeld van de galloperende paarden en de overweldigende zang van de Walküren. Maar dat is wat mij betreft maar een kleine kanttekening tijdens ruim 4 uur `hehrste Wonne’
Reisopera, ga zo door!
Wat een prachtige voorstelling afgelopen zaterdag!!! Absoluut hoogtepunt was de slotscene. Nimmer heb ik de liefde van Wotan voor Brunnhilde dieper gevoeld door een perfecte combinatie van personenregie en zang en orkest. Mijn eigen (vader)hart werd diep geraakt. En wat een contrast met de Romeo die ik donderdag bezocht bij DNO, in Enschede was liefde en respect voor opera en componist wél voelbaar. Een regisseur kan dus ook zonder een (aanmatigend) politiek statement te maken heden ten dage een opera zin en duiding geven. Het is jammer dat niet meer voorstelling gegeven worden en ook niet buiten Enschede. deze productie verdient het om door zoveel mogelijk mensen gezien te worden. Ook complimenten voor de wijze waarop het theater alles om de uitvoering heen heeft geregeld zoals eten en dergelijke.
Voor diegenen die Brava kunnen ontvangen, de uitvoering is momenteel daar te zien. Ga deze voorstelling zien en zit net als ik vier uur lang aan je stoel genageld! Werkelijk schitterend!